Theo Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), ASEAN là khu vực có  đa dạng sinh học rất phong phú. Mặc dù chỉ chiếm 3% diện tích bề mặt Trái Đất, nhưng khu vực này là nơi trú ngụ của 18% các loài động thực vật trên thế giới.

Năm 1999, các nước ASEAN và Liên minh Châu Âu (EU) đã khởi động dự án xây dựng Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN với khoản đầu tư ban đầu 9,5 triệu euro (13 triệu USD). Trung tâm này đã được đưa vào hoạt động năm 2005.

Ngay sau đó (tháng 9/2005), các nhà lãnh đạo ASEAN đã quyết định thành lập Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN (ACB) trên cơ sở nền tảng đã có ở Philippines với nguồn quỹ đóng góp tự nguyện (in kind and in cash). 

Sau 8 năm thành lập, Trung tâm đa dạng sinh học ASEAN (gọi tắt là Trung tâm ACB) đã có những hoạt động hiệu quả mang lại nhiều đóng góp trong lĩnh vực bảo tồn đa dạng sinh học cho các nước thành viên ASEAN. Các chương trình, hội thảo tập huấn được tổ chức, các giải thưởng về đa dạng sinh học trong đó có giải thưởng Vườn Di sản ASEAN được trao cho nhiều Vườn quốc gia ASEAN trong đó Việt Nam có 05 Vườn quốc gia được trao giải tính đến thời điểm này. Việt Nam là nước tiên phong ủng hộ kế hoạch thành lập Trung tâm ACB ngay từ đầu, ta đã tham gia vào hầu hết các hoạt động của Trung tâm ACB, đạt giải thiết kế logo của Trung tâm ACB.

Hiện Trung tâm này đã được thế giới biết đến với những nỗ lực bảo tồn và quản lý đa dạng sinh học. Các đối tác đối thoại khác như EU cũng đã bày tỏ mong muốn hợp tác với ACB.  Tuy nhiên, Indonesia và Campuchia vẫn chưa phê chuẩn thỏa thuận thành lập ACB. Việt Nam và một số quốc gia ASEAN cần thực hiện việc đóng tiền vào Quỹ Đa dạng sinh học ASEAN theo Hiệp định đã ký về thành lập Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN để duy trì sự bền vững của Trung tâm ACB đa dạng sinh học ASEAN.